SonaVới kỳ vọng mang lại lợi nhuận ít nhất 50%/tháng, kinh doanh mạng “tiền ảo” onecoin du nhập vào Việt Nam nửa đầu năm 2015 đang âm thầm và mạnh mẽ lôi cuốn một bộ phận người khao khát làm giàu chớp nhoáng nhưng không nhìn thấy những thông điệp cảnh báo đầy rủi ro.
“Cơn mơ” thu lợi từ cái không có thật
Để thu lợi nhuận từ việc tăng giá bán lại onecoin và từ kinh doanh đa cấp onecoin, người chơi phải mở tài khoản trên website với lệ phí là 30 euro; bỏ thêm 100, 500 hay 1.000 euro… học phí tham gia các lớp học “thủ thuật” và được tặng lại một số lượng đơn vị onetoken để “đào” onecoin bằng việc giải các thuật toán, câu đố. Mỗi lần đào oncecoin, người tham gia sẽ tốn 2-3 one token. Giá onecoin được bảo đảm tăng tiến do số lượng có hạn (tối đa 21 tỉ đồng onecoin) và người chơi tăng liên tục cùng với quy mô đầu tư. Mức lợi nhuận cũng tăng theo quy mô gói đầu tư và chân rết mà nhà đầu tư tạo lập. Người tham gia kinh doanh onecoin được phân với 4 cấp độ và hưởng lợi nhuận lũy tiến bậc thang. Người ở cấp độ 1,2 sẽ được hưởng 10% giá tiền đầu tư, cấp độ 3 được hưởng 20% và cấp độ 4 được hưởng 30%. Nếu đầu tư ở mức gói cao nhất là 148 triệu đồng, sau 2 năm khách sẽ thu về 400.000 euro (xấp xỉ 10 tỉ đồng)?! Onecoin có thể được đổi ngược sang euro và có thể chốt lời chỉ sau 1 tuần…?! Đặc biệt, tên và địa chỉ công ty cha đẻ ra onecoin được quảng bá công khai để củng cố niềm tin của người kinh doanh.
Tuy nhiên, về bản chất, onecoin chỉ là một sản phẩm ảo mặc định từ thuật toán phức tạp, khó thấy, khó hiểu và khó kiểm chứng, do cá nhân tạo ra và bị lạm dụng biến thành đối tượng kinh doanh “hàng ảo” thuần túy trên mạng. Onecoin không được nhà nước phát hành và bảo hộ giá trị, không nằm dưới sự kiểm soát của bất kỳ chính phủ hay ngân hàng trung ương nào, lại càng không thể đóng vai trò thước đo giá trị, phương tiện thanh toán, dự trữ, lưu thông như một đồng tiền quốc gia chính thức. Nói cách khác, không thể ngộ nhận coi onecoin là tiền, dù là “tiền ảo”, mặc dù thế giới ngày càng đa dạng hóa hình thức tiền tệ, kể cả chấp nhận tiền điện tử như một dạng phát sinh của đồng tiền hợp pháp. Việc mạo danh onecoin là “tiền ảo” chỉ là cố tình “lập lờ đánh lận con đen” và một mánh khóe tung hỏa mù, chủ ý dẫn dụ người chơi vào bẫy “kinh doanh tiền ảo” đa cấp “vô tiền khoáng hậu”, bất hợp pháp và đầy rủi ro.
Trắng tay và bẫy nợ
Sức sống của onecoin không từ sản xuất và dựa trên chuẩn giá trị vật chất nào, mà được nuôi dưỡng thuần túy bởi sự tin tưởng và đồng thuận ảo, cũng như lòng tham, sự mù quáng, tự bịt mắt hay bị “lừa dối hào nhoáng” của nhóm người chơi. Tuy nhiên, cũng phải nói rằng hoạt động này đã được tiếp sức bởi sự vô tình, lỏng lẻo, thiếu trách nhiệm của các cơ quan chức năng trong quản lý, được nhân bội bởi hệ số mức hoa hồng đầy mê hoặc cho người trung gian và giá trị ảo từ cơ chế kinh doanh đa cấp hình kim tự tháp quen thuộc. Người chơi còn buộc phải tin tưởng thụ động và bất lực hơn khi phải chấp nhận bị áp đặt kết quả đào giúp “mỏ vàng onecoin” dựa trên thuật toán mà chỉ tác giả và công ty tổ chức kinh doanh onecoin nắm được và độc quyền vận hành thôi. Hơn nữa, không chỉ gặp vấn đề thanh khoản trong chuyển đổi sang “tiền tươi thóc thật”, mọi giao dịch onecoin còn không hề có văn tự giấy làm bằng chứng, mà chỉ được lưu giữ dưới dạng kỹ thuật số, nên sẽ phải đối diện với nhiều nguy cơ bị lừa đảo, lạm dụng, tấn công, đánh cắp, thay đổi và tranh chấp dữ liệu hoặc bị ngừng giao dịch, “sập sàn” có chủ ý…
“Khi đó, người chơi, những nhà đầu tư – doanh nghiệp và người vay tiền từ ngân hàng mong muốn làm giàu “chỉ sau một đêm” sẽ trắng tay, rơi vào bẫy nợ, với học phí đắt đỏ đã nộp cho công ty đào tạo – kinh doanh ảo onecoin, thấm thía cảm nhận mới về một phương ngôn cũ: “Miếng pho-mat dễ kiếm nhất chỉ có thể được dính trên đầu bẫy chuột.”
Không khó để thấy rằng, kẻ hưởng lợi cuối cùng trong kinh doanh ảo onecoin chỉ có thể là các nhà tổ chức và đội ngũ chân rết, cò mồi, hoặc một số ít nhà đầu tư “ăn non”, chốt lời sớm. Một khi dòng tiền thật mới đổ vào cuộc chơi bị đình nghẽn, onecoin sẽ đổ vỡ niềm tin và giá trị bong bóng, thậm chí biến mất không dấu tích cùng các nhà tổ chức không có và không chịu bất kỳ sự ràng buộc pháp lý chính thức nào, với danh nghĩa chỉ là nhà tổ chức khóa học đầu tư tài chính vô thưởng vô phạt! Khi đó, người chơi, những nhà đầu tư – doanh nghiệp và người vay tiền từ ngân hàng mong muốn làm giàu “chỉ sau một đêm” sẽ trắng tay, rơi vào bẫy nợ, với học phí đắt đỏ đã nộp cho công ty đào tạo – kinh doanh ảo onecoin, thấm thía cảm nhận mới về một phương ngôn cũ: “Miếng pho-mat dễ kiếm nhất chỉ có thể được dính trên đầu bẫy chuột”.
“Phòng cháy hơn chữa cháy”, phòng ngừa chặt chẽ về pháp lý, thông tin rộng rãi, ngăn chặn và cảnh tỉnh những ngộ nhận và rủi ro trong kinh doanh ảo onecoin (như đã từng đối với bitcoin và mycoin), là hết sức cần thiết để kiểm soát và giảm thiểu những đổ vỡ được báo trước với những hệ lụy đắt đỏ, toàn diện và khó lường về tài chính và xã hội.
Bài viết và hình ảnh độc quyền của Tạp chí NỮ DOANH NHÂN