Tinh YenLàm thế nào để một đội nhóm làm việc hiệu quả? Thực tế đã chứng minh, đó là khi và chỉ khi họ cùng nhau vươn đến cùng giá trị cốt lõi trong công việc.
Theo dự báo của các nhà nghiên cứu, với hậu quả của đại dịch Covid-19 lần này, các nhà quản trị doanh nghiệp sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức chưa từng có trong thập kỷ tới. Và, dĩ nhiên chắc chắn họ sẽ phải tập trung điều chỉnh chiến lược kinh doanh, nhưng quan trọng hơn cả là đào tạo chuyển đổi kỹ năng cho nhân viên để thích ứng với tình hình mới. Mục đích là cần phải tạo ra được một đội ngũ vừa đủ đa dạng để đổi mới, sáng tạo trong khi vẫn dễ hòa nhập, gắn kết để làm việc hiệu quả.
Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những đội nhóm có sự đa dạng cao thường có năng suất làm việc tốt hơn nhưng cũng gặp nhiều trở ngại hay thậm chí là sự đối kháng giữa các thành viên trong quá trình làm việc. Nếu không thừa nhận điều này khi xây dựng đội ngũ, nhà quản lý sẽ đối mặt với nhiều xung đột và mâu thuẫn nội bộ, làm giảm đáng kể năng suất làm việc.
Để thúc đẩy quá trình chuyển đổi kỹ năng cho nhân viên và kịp thời bắt nhịp tăng trưởng trong thời gian tới, người lãnh đạo phải xác định được các giá trị chung mà các thành viên trong đội ngũ đang cùng hướng tới và chia sẻ. Sự thay đổi nếu được đưa ra bắt buộc phải dựa trên nền tảng những điều chung đó. Đây là lúc chúng ta không cần đánh giá về kỹ năng chuyên môn của họ, mà điều cần thiết là truyền đạt được với họ về sứ mệnh và giá trị chung của tổ chức, từ đó truyền cảm hứng mạnh mẽ, thúc đẩy họ cùng hướng tới mục tiêu.
Điều gì tạo nên một đội ngũ tuyệt vời?
Năm 1997, McKinsey từng đưa ra khái niệm “War for Talent” (cuộc chiến nhân tài), trong đó tư vấn cho khách hàng doanh nghiệp của họ tập trung vào việc tuyển dụng và giữ chân những nhân tài sáng giá. Họ gợi ý các doanh nghiệp cung cấp các gói lương thưởng và quyền lợi hấp dẫn để thu hút nhân viên.
Tuy nhiên, cách tiếp cận này đã không mang lại nhiều kết quả khác biệt. Vì nó bắt nguồn từ việc khuyến khích hiệu suất cá nhân thay vì chất lượng làm việc nhóm. Thậm chí, nó còn tạo cơ hội cho các hành vi phá hoại, “chơi xấu” đồng nghiệp để nâng cao giá trị bản thân. Bài học ở đây là không phải từng cá nhân mà chính là một đội nhóm gắn kết mới tạo ra được các giá trị chung lớn lao cho toàn doanh nghiệp, đặc biệt là trong lĩnh vực sáng tạo, phân tích phức tạp hay nghiên cứu khoa học.
Các nhà nghiên cứu của Đại học MIT và Carnegie Mellon, Mỹ đã phát hiện ra rằng, một nhóm có khả năng phối hợp làm việc đạt hiệu quả cao thường được tạo nên từ những thành viên có sự nhạy cảm xã hội, biết đợi đến lượt thay vì tranh giành nhau phát biểu, và đặc biệt là có cả thành viên là nữ.
Đặc điểm quan trọng nhất của bất kỳ đội nhóm thành công nào lại đến từ chính sự đa dạng của các thành viên, về tài năng, kinh nghiệm và góc nhìn giúp họ bổ khuyết cho nhau, từ đó có thể đề xuất rất nhiều phương án giải quyết vấn đề khả thi. Tuy nhiên, để một đội nhóm có độ đa dạng cao như thế nhưng vẫn phối hợp trơn tru lại là một thách thức mà các nhà lãnh đạo doanh nghiệp phải lưu tâm.
Nghịch lý của sự đa dạng
Trước đây, sự đa dạng thường dễ liên tưởng đến sự mâu thuẫn trong làm việc, là lý do mà nhiều lãnh đạo doanh nghiệp thường dẫn chứng trong nhiều báo cáo hiệu suất của họ. Tuy nhiên, thực tế lại chứng minh điều ngược lại. Một báo cáo của
McKinsey từng thực hiện một nghiên cứu với 366 công ty đa lĩnh vực tham gia khảo sát. Kết quả cho thấy, rất nhiều công ty thừa nhận rằng các đội nhóm có sự đa dạng về tôn giáo và giới tính sẽ giải quyết vấn đề tốt hơn rất nhiều so với những nhóm có sự đồng nhất.
Sự đa dạng đem lại cả lợi ích lẫn thách thức cho các đội nhóm. Bởi con người thường có thái độ nghi ngại, chống đối hay thậm chí là thù địch với những ai có quan điểm khác mình cho dù họ có thể cùng chung một nhóm. Một nghiên cứu chia số người tham gia thành hai đối tượng, đặt tên “Báo” và “Hổ” – là hai loài vật cùng họ, cùng chi. Hình ảnh chụp cộng hưởng từ fMRI của họ đã chỉ ra rằng, rất nhiều người bên “Báo” có sự thù địch với những người bên “Hổ” và ngược lại. Kết quả này không chỉ diễn ra ở những người trưởng thành, mà ở cả trẻ em và trẻ sơ sinh cũng có biểu hiện đó.
Ở một mức độ nhất định, sự phân biệt này là điều khó tránh khỏi nếu những người khác nhau nhưng lại liên tục tiếp xúc với nhau. Nhưng nếu những mâu thuẫn này không được giải quyết triệt để, nó có thể kiềm hãm hiệu suất làm việc của đội nhóm đa dạng đó. Và phương pháp tốt nhất để cân bằng hai mặt nghịch lý của sự đa dạng là người lãnh đạo cần xây dựng được những sứ mệnh và giá trị chung của tất cả mọi thành viên trong tổ chức, để cho dù bản thân họ có khác biệt với nhau như thế nào, họ cũng nhận ra mình có cùng giá trị để hướng tới.
“Một nhóm làm việc hiệu quả thường tạo nên từ những thành viên có sự nhạy cảm xã hội, biết đợi đến lượt phát biểu và có thành viên nữ.”
Làm sao để xây dựng sứ mệnh và giá trị chung?
Xây dựng văn hóa chia sẻ giá trị chung trong doanh nghiệp là vấn đề được nhiều nhà quản trị quan tâm hơn cả việc xây dựng các chiến lược. Trong thời gian lãnh đạo Apple, Steve Jobs đã cam kết giá trị công ty dựa trên thiết kế và công nghệ. Chính điều này đã thu hút sự quan tâm của khách hàng lẫn đội ngũ nhân tài làm việc cho Apple. Gần đây, CEO Tim Cook đã tận dụng giá trị về quyền riêng tư để thu hút mọi người theo cách thức tương tự.
Tuy nhiên, mối liên hệ giữa các giá trị chung và hiệu suất làm việc không thể thấy được ngay lập tức, nó cần thời gian và nỗ lực. Cam kết về một giá trị nào đó cho nhân viên luôn đi kèm với nhiều chi phí và những ràng buộc nhất định.
Ví dụ như những công ty công nghệ đã thành danh từ thập niên 80, 90 đang đối mặt với những thay đổi của thời đại mới. Khi công nghệ AI bùng nổ, họ cần thuê đội ngũ có kỹ năng và tư duy sáng tạo cập nhật hơn, đa dạng hơn. Lúc này, chủ doanh nghiệp phải đối mặt với hai tầng thách thức. Thứ nhất, họ cần thẳng thắn nhìn nhận những điều cần được thay đổi trong cách thức điều hành. Thứ hai, họ cần công bố cho tất cả biết những thay đổi họ sẽ thực hiện là hợp xu hướng và cần thiết. Việc này từ đó sẽ hình thành nên các giá trị chung mới cho các nhân viên tin tưởng và hướng tới trong một thời kỳ quá độ. Tuy nhiên, nó cũng đòi hỏi sự cam kết thực hiện mạnh mẽ từ các cấp điều hành trong một thời gian dài để đạt được những thay đổi kỳ vọng.
Văn hóa chia sẻ giá trị là hành trình, không phải điểm đến
Giá trị được xây nên từ cách mà các doanh nghiệp trân trọng những sứ mệnh của họ. Để cùng đạt được mục tiêu lớn, mọi nguồn lực trong tổ chức cần được phát huy, đặc biệt là kỹ năng chuyên môn của đội ngũ nhân tài. Tuy nhiên, trong khi các kỹ năng đó có thể giúp doanh nghiệp đạt được sứ mệnh đã đề ra, nhưng nếu chỉ có kỹ năng thì không thể tạo ra giá trị chung.
Luôn có sự khác biệt giữa việc thuê một người có kỹ năng phù hợp làm được những việc bạn mong muốn và thuê một người cùng hướng đến một mong muốn với bạn. Giá trị của bất kỳ kỹ năng chuyên biệt nào cũng có thể mai một theo thời gian. Trong khi đó, một nhân viên có sự đồng cảm với sứ mệnh mà bạn theo đuổi hoàn toàn có thể tự học hỏi và rèn luyện kỹ năng của mình ngày càng tinh thông trong suốt chặng đường đồng hành với bạn. Vì thế, hãy đặt văn hóa chia sẻ giá trị là trung tâm trong việc xây dựng được một đội ngũ nhân sự vững mạnh. Hãy luôn hiểu rằng, văn hóa chia sẻ giá trị là một hành trình liên tục chứ không phải điểm đến cuối cùng.
Trước bức tranh thị trường đầy biến động như hiện nay, các doanh nghiệp cần thu hút, phát triển và giữ chân nhân tài với đa dạng kỹ năng lẫn quan điểm. Điểm khác biệt để xây dựng một đội ngũ thành công không nằm ở bảng mô tả công việc hay lương thưởng mà ở văn hóa chia sẻ giá trị và khả năng định hướng các mục tiêu cao hơn. Lãnh đạo không đơn thuần là lập kế hoạch và chỉ đạo thực thi mà là truyền cảm hứng và khơi dậy niềm tin. Người quản lý cần truyền đạt rõ sứ mệnh, mục tiêu chung của tổ chức và biết cách nuôi dưỡng tinh thần cho một đội ngũ cũng hướng tới mục tiêu đó.
Bài: NDN biên soạn | Hình ảnh: Internet, Getty Images
Có thể bạn quan tâm: