Hien DangCàng lớn tuổi, bạn bắt đầu thấy những dấu hiệu của tuổi tác như nếp nhăn, da chảy xệ, tay chân nhức mỏi,… Và một điều khác cũng sẽ xuất hiện là lão hóa não, mà chúng ta vẫn thường hay nhắc đến là suy giảm trí nhớ.
Các triệu chứng phổ biến nhất của ‘lão hóa bình thường’ là khó tìm từ và tên, suy nghĩ chậm và khó ghi nhớ nhiều thông tin trong đầu, chẳng hạn như bước vào phòng và quên mất lý do. Việc đặt nhầm đồ đạc, nhầm lẫn trong vài giây về tên người thân hoặc đôi khi quên một cuộc hẹn cũng không phải là điều bất thường.
Đây là những thay đổi trong não bộ khi chúng ta già đi và điều này không có gì đáng lo ngại. Dù vậy nếu trí nhớ giảm nhanh cũng sẽ khiến bạn có chút khó chịu và gặp khó khăn trong cuộc sống.
Bộ não thay đổi như thế nào khi bạn già đi?
Khi về già, cơ thể chúng ta sẽ trải qua một số thay đổi về thể chất như tóc bạc dần hoặc không còn sinh lực như một thanh niên 20 tuổi. Bên cạnh đó, có thể bạn không nhìn thấy nó rõ ràng như những nếp nhăn mới xuất hiện trên trán, nhưng bộ não của bạn cũng đang trải qua những thay đổi khi càng lớn tuổi.
Bắt đầu từ độ tuổi 40 và 50, một số quá trình sinh học sẽ thay đổi trong não. Điều này bao gồm sự gián đoạn hệ thống mạch máu của não, nơi cung cấp oxy và chất dinh dưỡng cho não, đồng thời phá vỡ myelin, lớp vỏ mỡ cách nhiệt các bộ phận của tế bào não của chúng ta để tạo điều kiện cho giao tiếp nhanh chóng. Ngoài ra còn có sự tích tụ các protein chưa được gấp nếp. Đây là khi những thay đổi về cấu trúc trong protein não bình thường của chúng ta khiến chúng trở thành chất độc thần kinh, có thể làm gián đoạn các tế bào não.
Bên cạnh lão hóa, còn có những vấn đề sức khỏe hàng ngày khác có thể khiến trí nhớ của bạn suy giảm. Đầu tiên phải kể đến đó là giai đoạn mãn kinh, khi ấy lượng hormone giới tính estrogen và testosterone sẽ giảm nhanh chóng. Bạn nên biết rằng, các hormone giới tính đều có tác dụng bảo vệ thần kinh, giúp xây dựng các kết nối trong não, giữ cho hệ thống mạch máu của chúng ta được bôi trơn tốt và giúp điều chỉnh hệ thống miễn dịch của chúng ta. Khi hormone giới tính giảm, trí nhớ của bạn cũng sẽ yếu đi.
Mất ngủ cũng là một nguyên nhân khiến cho não bộ lão hóa nhanh hơn bởi lẽ quá trình lưu giữ những ký ức quan trọng và loại bỏ thông tin dư thừa, thường diễn ra khi bạn đang ngủ. Một giấc ngủ ngon từ 7 – 8 giờ mỗi đêm là rất quan trọng nếu bạn muốn chức năng nhận thức và trí nhớ của não hoạt động ở mức tối ưu.
Đối với những người thường xuyên mất ngủ, có lẽ thuốc hỗ trợ giấc ngủ là lựa chọn của họ. Tuy nhiên, chúng lại là thủ phạm khiến trí nhớ suy giảm. Việc sử dụng thường xuyên các loại thuốc không kê đơn dễ làm tăng nguy cơ mắc chứng mất trí nhớ. Một số loại thuốc theo toa cũng có thể ảnh hưởng đến trí nhớ như thuốc chống lo âu, chống động kinh, chống trầm cảm, ợ nóng và thuốc chống viêm.
Mặc dù tình trạng suy giảm trí nhớ là một phần bình thường của quá trình lão hóa, nhưng bạn sẽ cần lưu tâm nếu nhận thấy sự gián đoạn diễn ra đáng kể hơn trong cuộc sống hàng ngày. Các dấu hiệu rắc rối khác như lặp lại các nhận xét hoặc câu hỏi trong một khoảng thời gian ngắn, không nhớ những thông tin,… Chúng có thể là dấu hiệu cảnh báo sớm của chứng rối loạn trí nhớ hoặc bệnh Alzheimer.
Cách tăng cường trí nhớ theo thời gian:
Chúng ta có thể kiểm soát sức khỏe não bộ của mình, đặc biệt là ở tuổi trung niên. Dưới đây là 7 cách tự nhiên bạn có thể áp dụng để giúp tăng cường trí nhớ.
1. Uống vitamin tổng hợp
Sức khỏe não bộ sẽ bị suy giãm nếu có sự thiếu hụt nhỏ về các chất dinh dưỡng quan trọng của não như vitamin B-12, C, D, kẽm, canxi và magiê. Nếu không nhớ để uống hết các loại này, bạn chỉ cần bổ sung vitamin tổng hợp hàng ngày để có thể lấp đầy những khoảng trống dinh dưỡng và tăng cường trí nhớ của não.
2. Thăm một người bạn
Việc tương tác với bạn bè, gia đình và tham gia các hoạt động nhóm hàng tuần sẽ làm chậm quá trình suy giảm nhận thức, đặc biệt là về trí nhớ và ngôn ngữ. Những kết nối xã hội này có thể được bồi dưỡng bằng cách chơi board game với gia đình, tham gia câu lạc bộ sách hoặc chơi ném bóng với bạn bè. Vòng tròn bạn bè càng lớn giúp bạn luôn gắn kết, kích thích trí não và hoạt động như một bài tập rèn luyện trí nhớ và kỹ năng ngôn ngữ. Một điểm cộng nữa là gắn kết với những người khác sẽ làm giảm căng thẳng, một yếu tố tác động đến tình trạng sức khỏe não bộ.
3. Bổ sung DHA
Một loại axit béo omega-3 có lợi được gọi là DHA được tìm thấy trong các loại cá béo như cá ngừ, cá hồi, cá mòi, cá cơm và cá thu. “Chất béo thân thiện” giúp các tế bào trong cơ thể bạn hoạt động bình thường, bao gồm cả các tế bào trong não của chúng ta. Bởi lẽ, não chủ yếu được cấu tạo từ DHA. Những người lớn tuổi nên ăn cá và thực phẩm giàu omega-3 đã tăng thể tích vùng hải mã, phần não đóng vai trò trong trí nhớ. Nhờ đó, họ sẽ có kỹ năng tư duy logic tốt hơn hoặc khả năng phân tích tình huống và đưa ra giải pháp.
4. Giải câu đố
Bộ não thích học hỏi những điều mới, vì vậy bạn nên thử nghiệm sự mới lạ khi nghĩ đến việc tăng cường sức khỏe não bộ. Bạn có thể lựa chọn chơi Sudoku hoặc bắt đầu chơi trò chơi ghép hình để tăng cường trí nhớ.
5. Đọc sách
Sau khi hoàn thành các công việc, bạn hãy tìm đến một cuốn sách và chìm đắm trong đó. Đây là một trong những cách thư giãn hiệu quả nhất để tăng cường trí nhớ của bạn. Những người lớn từ 60 đến 79 tuổi thường đọc sách 90 phút mỗi ngày, 5 ngày một tuần có thể giúp củng cố đáng kể trí nhớ của họ trong vòng 2 tháng.
6. Tập thể dục
Tập thể dục giúp tăng cường cơ bắp của bạn và cũng giúp củng cố sức khỏe não bộ không kém. Một số nghiên cứu chỉ ra rằng, sự suy giảm nhận thức trong não bộ xảy ra phổ biến gần gấp đôi ở những người không hoạt động so với những người hoạt động. Vì vậy, hoạt động thể chất sẽ giúp tăng cường lưu lượng máu đến não, đặc biệt là đến hai vùng quan trọng liên quan đến trí nhớ. Bạn không cần phải chạy marathon, có thể đạp xe hay đi dạo cũng mang đến hiệu quả. Chỉ 10 phút đạp xe đạp tại chỗ với cường độ thấp đã làm tăng hoạt động ở vùng hải mã quản lý trí nhớ của não.
7. Làm thơm phòng ngủ
Khứu giác được kết nối trực tiếp với các mạch trí nhớ. Khi khả năng của khứu giác giảm dần lúc về già có thể khiến bạn khó tiếp cận được ký ức hơn. Vì vậy, việc ngửi những mùi hương nhẹ nhàng sẽ cải thiện con đường kết nối hệ thống khứu giác và mạch trí nhớ của bạn. Ngoài ra, kích thích khứu giác giúp bạn ngủ sâu hơn, điều này có thể khiến não bạn hoạt động tốt hơn vào ngày hôm sau. Những người từ 60 đến 85 tuổi sử dụng máy khuếch tán hương thơm luân phiên giữa các mùi hương khác nhau mỗi đêm, như hương thảo, bạc hà, chanh, cam, hoa oải hương, hoa hồng và bạch đàn. Sau 6 tháng, những người ngửi mùi hương đã thực hiện bài kiểm tra trí nhớ tốt hơn 226% so với những người không thực hiện liệu pháp mùi hương.
Có thể bạn quan tâm: