Hien DangNếu năm 2020 là cú sốc, 2022 là hoảng loạn, 2023–2024 là chao đảo, thì 2025 là năm thế giới học cách sống chung với bất ổn. Không còn những từ ngữ giật mình. Không còn cảm giác “chưa từng có tiền lệ”. Mọi thứ tiếp diễn trong một trạng thái lạ lùng: con người biết rõ mình đang đứng trên nền đất không vững, nhưng vẫn phải bước tiếp như thể đó là điều bình thường.
Text: MINH NGUYỄN | Ảnh: REUTERS | Graphic design: KHANG PHAM
Độc giả có thể đọc bài viết bằng tiếng Anh tại phiên bản tiếng Anh của bài viết này
Read the full English version of this feature
Điểm đặc biệt của năm 2025 không nằm ở một sự kiện đơn lẻ, mà ở sự chồng lớp của nhiều biến động, bất ổn thuộc các lĩnh vực khác nhau: chính trị, kinh tế, công nghệ, khí hậu, văn hoá và đời sống xã hội. Những câu chuyện được đọc nhiều nhất trên Reuters, AP News, BBC, Financial Times hay The Guardian cho thấy một bức tranh nhất quán: thế giới không nổ tung nhưng cũng không hề ổn định.
Chính trị: Quyền lực cá nhân quay trở lại trong nền dân chủ mệt mỏi
Donald Trump tái xuất Nhà Trắng không còn là “cú sốc”, mà là dấu hiệu của sự mệt mỏi dân chủ toàn cầu. Các bài viết được đọc nhiều nhất năm 2025 không chỉ hỏi “Trump sẽ làm gì”, mà hỏi sâu hơn: vì sao xã hội hiện đại ngày càng dễ chấp nhận những hình mẫu quyền lực mang tính cá nhân, đơn tuyến, thậm chí gây chia rẽ?
Sự trỗi dậy của các nhà lãnh đạo mang phong cách cứng rắn không chỉ diễn ra ở Mỹ. Nó phản ánh tâm lý chung người dân không còn kiên nhẫn với những tiến trình chậm chạp, thỏa hiệp kéo dài. Trong bối cảnh khủng hoảng chồng chất, nhiều xã hội sẵn sàng đánh đổi sự phức tạp của dân chủ lấy cảm giác kiểm soát rõ ràng hơn, dù cái giá phải trả là sự phân cực.
Chiến tranh & xung đột: Khi bạo lực không còn gây choáng
Nga – Ukraine bước sang năm thứ tư trong trạng thái “không thắng – không thua”. Gaza tiếp tục là vết thương mở của Trung Đông. Nhưng điều đáng chú ý không chỉ nằm ở chiến sự, mà ở phản ứng của thế giới. Năm 2025 cho thấy một thực tế con người thích nghi với chiến tranh nhanh hơn khả năng chấm dứt nó. Các bài phân tích chiến lược, chi phí năng lượng, viện trợ quân sự được đọc nhiều hơn những bản tin thương vong. Sự quan tâm không biến mất, chỉ là chuyển dạng từ xúc động sang tính toán, từ phẫn nộ sang mệt mỏi.
Chiến tranh trở thành trạng thái kéo dài, không còn là sự kiện đột xuất. Và khi bạo lực bị “bình thường hóa”, câu hỏi đạo đức lớn nhất không phải là ai đúng – ai sai, mà là thế giới sẽ chịu đựng được bao lâu.
Kinh tế: Khi tăng trưởng không còn là lời hứa chắc chắn
2025 là năm các ngân hàng trung ương lớn đồng loạt nới lỏng tiền tệ mạnh nhất trong hơn một thập kỷ. Nhưng khác với quá khứ, thị trường không hân hoan. Các bài phân tích kinh tế được đọc nhiều nhất trên Reuters và Financial Times đều chung một giọng điệu: thận trọng, phòng thủ, dè chừng rủi ro địa chính trị.
Doanh nghiệp toàn cầu không còn hỏi “làm sao tăng nhanh”, mà hỏi “làm sao không sụp”. Người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu không vì nghèo hơn, mà vì niềm tin vào tương lai dài hạn suy giảm. Trong một thế giới bất định, tiền không còn tìm đến nơi lợi nhuận cao nhất, mà tìm đến nơi ít rủi ro, bất ổn nhất. Kinh tế năm 2025 không phải bài toán tăng trưởng, mà là bài toán chịu đựng và thích nghi.
Công nghệ & AI: Từ phấn khích sang hoài nghi có kiểm soát
Nếu 2023–2024 là thời kỳ bùng nổ của trí tuệ nhân tạo với cảm giác “AI sẽ thay đổi mọi thứ”, thì 2025 là năm xã hội bắt đầu đặt lại câu hỏi. AI vẫn là chủ đề được đọc nhiều trên báo chí công nghệ và kinh tế, nhưng giọng điệu đã khác.
Người ta không còn hỏi AI có làm được hay không, mà hỏi ai kiểm soát AI, ai chịu trách nhiệm khi AI sai, và ai bị loại khỏi cuộc chơi. Các bài viết về sa thải, tái cấu trúc lao động, đạo đức thuật toán thu hút lượng đọc lớn, cho thấy nỗi lo rất thực: công nghệ không còn là lời hứa trung tính, mà là lực tái phân phối quyền lực. 2025 đánh dấu khoảnh khắc xã hội thôi ngây thơ trước công nghệ, và bắt đầu đối thoại nghiêm túc với hệ quả của nó.
Khí hậu & môi trường: Thảm họa trở thành nhịp điệu quen thuộc
The Guardian gọi 2025 là một trong những năm thiên tai tốn kém nhất lịch sử hiện đại. Điều đáng sợ không chỉ là con số thiệt hại, mà là tốc độ lặp lại. Bão chưa tan, lũ đã tới. Cháy rừng chưa dập, hạn hán đã chờ sẵn.
Khí hậu không còn là câu chuyện của khoa học, mà là câu chuyện của bảo hiểm, di cư, bất ổn xã hội và ngân sách quốc gia. Khi thiên tai xảy ra quá thường xuyên, nó không còn gây sốc và chính sự không gây sốc đó mới là dấu hiệu nguy hiểm nhất.
Năm 2025 cho thấy: thế giới không còn tranh cãi “có biến đổi khí hậu hay không”, mà đang âm thầm phân loại ai có khả năng sống sót tốt hơn trong điều kiện mới.
G7, NATO, APEC: quyền lực đang được “quản trị lại”
Các hội nghị lớn như G7, NATO Summit hay APEC 2025 không tạo ra những khoảnh khắc giật gân, nhưng lại thu hút lượng theo dõi lớn từ giới hoạch định chính sách, doanh nghiệp và truyền thông quốc tế. Reuters Live Blog cho thấy hàng triệu lượt truy cập trong thời gian diễn ra các sự kiện này. Điểm chung của các hội nghị năm 2025 ít tuyên bố hoa mỹ, nhiều thỏa thuận kỹ thuật. Thế giới dường như đã mệt mỏi với những khẩu hiệu lớn và bắt đầu quay về với việc “quản trị rủi ro” hơn là “vẽ ra viễn cảnh”.
Văn hóa – truyền thông: Khi sự chú ý trở thành tài nguyên khan hiếm
Một điểm chung của các sự kiện được quan tâm nhất năm 2025 là cuộc cạnh tranh khốc liệt để giữ sự chú ý của công chúng. Trong một thế giới quá nhiều biến động, con người không còn đủ năng lượng để quan tâm sâu tới mọi thứ. Tin tức trở nên ngắn hơn. Hình ảnh trở nên mạnh hơn. Cảm xúc bị nén lại. Những câu chuyện được đọc nhiều nhất không hẳn là những câu chuyện quan trọng nhất, mà là những câu chuyện chạm đúng trạng thái tâm lý mệt mỏi, hoang mang, bất an của xã hội.
Truyền thông năm 2025 không chỉ đưa tin, mà đang vật lộn để giữ khả năng tạo ý nghĩa trong một không gian chú ý ngày càng phân mảnh.
2025: Một năm được nhớ bằng trạng thái, không phải khoảnh khắc
Khi Reuters công bố “Pictures of the Year 2025”, không có một bức ảnh biểu tượng duy nhất. Thay vào đó là chuỗi hình ảnh của sự kéo dài: chiến tranh chưa dứt, thiên tai nối tiếp, con người bước đi trong những không gian tạm bợ. 2025 không phải năm của một “cú gãy lịch sử” rõ ràng. Nó là năm thế giới chấp nhận rằng sự bất ổn định như từng biết đã không còn và bắt đầu học cách vận hành trong điều kiện đó. Có lẽ, câu hỏi lớn nhất mà năm 2025 để lại không phải là điều gì đã xảy ra, mà là: khi bất ổn trở thành trạng thái bình thường, chúng ta sẽ định nghĩa một cuộc sống có ý nghĩa bằng điều gì?
Có thể bạn quan tâm: