Nhà tâm lý học Harvard Sean Cooper đã dành hơn 5 năm để nghiên cứu mọi lĩnh vực tâm lý học để tìm cách vượt qua sự tự ti và lo lắng xã hội của một đứa trẻ, và đó là những dấu hiệu nào?
Việc một đứa trẻ sinh ra đã có cảm giác tự ti và lo lắng hoàn toàn phụ thuộc vào người lớn. Lâu dần, mặc cảm này sẽ phát triển thành một vấn đề tâm lý luôn đeo bám đứa trẻ và khiến chúng khó hòa nhập xã hội. Hãy cùng xem đâu là những dấu hiệu cho thấy bạn đang nuôi dạy một đứa trẻ có biểu hiện “kém cỏi” và các cách khắc phục tức thì để bảo vệ sức khỏe tinh thần của con yêu của mình.
1Con quá nhạy cảm
Nhạy cảm là khi con bạn trở nên sợ môi trường ồn ào và đông đúc, luôn cảm thấy buồn chán vì những hành động vô ý của người khác và khó tập trung vào một điều gì đó. Khi một đứa trẻ tự ti, tất cả những tiếng nói tiêu cực từ thế giới bên ngoài sẽ khiến đứa trẻ cảm thấy buồn bã, không thể chấp nhận và ngày càng khuếch đại nỗi đau từ sâu bên trong.
- Đề xuất: Đừng bảo con “Không cần quan tâm đến suy nghĩ của người khác”. Thực tế, câu này không hữu ích bằng cách bạn cùng con xây dựng giá trị cho chính trẻ và thúc đẩy trẻ tự đánh giá để chúng không còn quan tâm đến ý kiến hay sự phán xét của người khác.
2Luôn bị so sánh với con người khác
Cha mẹ không nên nuôi dạy con bằng cách luôn dùng “con nhà người ta” để gây áp lực với con, khi biết con không giỏi bằng người khác hay không dám thử cái mới. Càng so sánh ưu điểm của người khác với con, trẻ sẽ càng cảm thấy mình kém cỏi, đây rõ ràng là một sự mất cân bằng và khiến trẻ luôn cảm thấy mặc cảm.
- Đề xuất: Để giải tỏa áp lực trong lòng đứa trẻ, cha mẹ nên dặn con cái đừng bỏ qua những nỗ lực của người khác trước khi họ thành công, và đừng mù quáng chú ý đến sự xuất sắc của người khác, chỉ cần con làm việc chăm chỉ và có lương tâm trong sáng.
3Có biểu hiện hay hành vi phục tùng
Trẻ không dám giao tiếp bằng mắt với người khác, ít nói, mơ hồ trong mọi việc, thiếu tự tin là những biểu hiện của hành vi phục tùng. Trong tâm lý học, có một lý thuyết được gọi là lý thuyết phân cấp xã hội, lý thuyết này cho rằng hành vi và cảm xúc bên trong của bạn thường phụ thuộc vào địa vị xã hội hoặc địa vị của bạn. Vì vậy, khi một đứa trẻ cảm thấy thua kém người khác, chúng sẽ bắt đầu tỏ ra không nghe lời.
- Đề xuất: Cha mẹ nên trao cho con quyền quyết định, cho con biết rằng chúng được tôn trọng và có thể là người đứng đầu trong một việc gì đó. Điều này giúp đứa trẻ có được dũng khí để đối mặt với cuộc sống và không còn cảm giác kém cỏi.
4Theo đuổi sự hoàn hảo
Trẻ sẽ trở nên mất bình tĩnh khi không thể hoàn thành một mục tiêu nào đó vì đặt tiêu chuẩn quá cao cho bản thân. Bởi chúng luôn quan tâm đến đánh giá và ý kiến của người khác, điều này sẽ khiến con trở nên mệt mỏi và áp lực, thất vọng khi không thể đạt được điều mình mong muốn. Từ đó, áp lực tăng lên và trẻ sẽ bắt đầu chối bỏ chính bản thân.
- Đề xuất: Cha mẹ nên nuôi dạy con bằng cách chuyển hướng sự chú ý của trẻ một cách hợp lý, đưa trẻ tham gia các hoạt động ngoại khóa, để trẻ học cách thông cảm với bản thân và hiểu rằng tận hưởng quá trình này quan trọng hơn kết quả.
5Luôn chần chừ trong các quyết định
Lòng tự trọng quá mức khiến trẻ em không ngừng theo đuổi sự hoàn hảo, nhưng trong quá trình theo đuổi, chúng thường cảm thấy rằng chúng không thể hoàn thành mục tiêu của mình, điều này dẫn đến sự trì hoãn. Những đứa trẻ như vậy có tâm hồn rất nhạy cảm và sợ thất bại, chúng cũng biết rằng kết quả của sự việc không được như mong đợi nên chúng có xu hướng cứ trì hoãn tiến độ của sự việc.
- Đề xuất: Nếu trẻ luôn kỳ vọng quá cao vào bản thân mình, cha mẹ phải hướng dẫn trẻ điều chỉnh, giúp đỡ đặt ra những mục tiêu thiết thực cho trẻ và điều chỉnh suy nghĩ của con cái.
6Hay thảo luận về phẩm chất của người khác
Những đứa trẻ có lòng tự trọng thấp thường thích chỉ trích người khác, đây là cơ chế để chúng tự bảo vệ an ủi chính bản thân để có cảm giác vượt trội. Con sẽ có dấu hiệu che giấu lỗi lầm của mình bằng cách soi mói và bàn tán về người khác.
- Đề xuất: Cha mẹ nên bao dung. Mỗi khi con cái phê bình khuyết điểm của người khác trước mặt bạn, hãy hướng dẫn chúng đánh giá khách quan, dạy chúng học cách biết ơn và chấp nhận người khác bằng lòng khoan dung.
Mỗi đứa trẻ là một cá thể độc lập, cha mẹ dù có cố gắng hết sức để nuôi dạy chúng cũng không thể tác động hoàn toàn đến suy nghĩ và hành vi của con cái mình. Cách đúng đắn nhất là hướng dẫn chúng, khẳng định khả năng của chúng và cho trẻ biết rằng con không hề kém cỏi.
Chỉ có thái độ lạc quan mới có thể giải tỏa mặc cảm tự ti của trẻ. Cha mẹ nên chú ý hơn đến thành tích hàng ngày của con mình trong quá trình nuôi dạy con. Một số điều tưởng như là những chi tiết nhỏ trong mắt bạn nhưng chúng có thể trở nên vĩ đại vô hạn trong trái tim trẻ. Để nuôi dạy một đứa trẻ xuất sắc, bạn rất cần chú ý nhiều chi tiết. Từ đó, các khuyết điểm sẽ biến mất nếu chúng được sửa chữa và sẽ không đi cùng trẻ trong suốt cuộc đời.
Đọc thêm: >> Dạy con tự vệ đúng cách: Để con có ý thức bảo vệ mình trước khi bảo vệ bất cứ ai