SonaNếu cách đây 6 năm kinh doanh với Mai Thu Huyền là cái duyên đến một cách tình cờ khiến cô như khoác lên mình chiếc áo rộng và phải gồng mình để vừa với nó thì nay, kinh doanh được cô lựa chọn như một sự nghiệp đường dài và cũng là cách giúp bản thân thỏa mãn đam mê nghệ thuật.
Vất vả nhưng hạnh phúc
Theo những gì tôi cảm nhận, có lẽ chị là mẫu phụ nữ bặt thiệp trong giao tiếp, khéo léo vun vén gia đình thế còn trong công việc, chị là một nữ doanh nhân thế nào?
Có thể nói tôi là người cầu tiến và cầu toàn. Tôi luôn muốn đạt kết quả tốt nhất và trọn vẹn thay vì nửa vời nên khi làm việc có thể sẽ gây áp lực cho nhân viên. Nhưng với những ai có tinh thần cầu tiến thì môi trường làm việc nhiều áp lực và thách thứcsẽ giúp họ trưởng thành. Đó là điều tôi học được trong quá trình học hỏi và làm việc. Đôi khi sự cầu toàn khiến tôi vất vả hơn nhưng với tôi, đã làm thì phải đạt kết quả mĩ mãn nhất.
Thế việc chị thành lập Tincom Media có phải xuất phát từ đam mê kinh doanh hay còn có lý do nào khác?
Tôi nghĩ đó là nhờ duyên đến rất tình cờ. Trước đó, chưa bao giờ tôi nghĩ sẽ làm kinh doanh. Thời điểm đảm nhiệm vai trò Tổng Giám đốc của FPT Media cũng vậy, cứ như là cái duyên trong cuộc đời mà mình may mắn gặp được. Rồi khi tập đoàn thay đổi chiến lược kinh doanh, tôi còn nhiều hợp đồng dang dở phải chịu trách nhiệm và những nhân sự rất giỏi nghề phải ngưng công việc thế nên, tôi đã cùng chị gáiquyết định thành lập Tincom Media vừa để hoàn thành những dự án đang làm vừa tiếp tục công việc liên quan đến lĩnh vực nghệ thuật mà mình rất đam mê. Vì suy cho cùng, làm nghệ thuật mới đúng sở trường và là điều tôi muốn theo đuổi nhất. Nhiều người bảo, sao tôi phải vất vả thế nhưng rõ ràng là tôi rất hạnh phúc.
Vậy chị nhận thấy kinh doanh hỗ trợ như thế nào cho nghệ thuật và ngược lại?
Với kinh nghiệm 20 năm làm phim, tham gia nhiều chương trình, dự án nên tôi hiểu rất rõ quy trình sản xuất một tác phẩm. Đây có thể nói là nghề dạy nghề nên tôi học hỏi được nhiều điều từ kinh nghiệm của bản thân cũng như những mối quan hệ có được và khi trở thành nhà sản xuất tôi có những thuận lợi nhất định, không cảm thấy bỡ ngỡ. Dĩ nhiên, đây là vai trò phức tạp hơn nhiều vì phải tham gia hầu như mọi khâu trong một quy trình khép kín.
Có ý kiến cho rằng, nghệ sĩ kinh doanh hay làm tùy hứng, chị nghĩ gì về điều này? Chị thấy mình đã đạt đến mức có cái đầu lạnh của người làm kinh doanh và trái tim nóng của người nghệ sĩ chưa?
Tôi cho rằng nhận xét tùy hứng là hơi phiến diện. Có thể đúng với một số người, nhưng khi đã làm chủ doanh nghiệp thì những quyết định đưa ra ảnh hưởng đến nhiều người khác cũng như hoạt động doanh nghiệp. Vì thế, phối hợp với các phòng ban và nhóm sẽ giúp tôi có những quyết định chính xác và hợp lý hơn.
Tôi kiên quyết nhưng chưa đủ lạnh lùng và quyết đoán như một nhà kinh doanh thực thụ nhưng tôi nghĩ có nhiều phương pháp quản trị khác nhau. Có người dùng pháp trị thì cũng có người dùng nhân trị để thu phục lòng người. Tôi muốn làm việc bằng cái tâm, chỉ khi thu phục bằng nhân tâm mới có được sự tâm phục khẩu phục, có niềm tin và sự gắn kết lâu dài. Tuy kết quả có thể không đạt tối ưu như pháp trị nhưng tùy từng ngành nghề, ví dụ làm việc trong lĩnh vực nghệ thuật và sáng tạo thì cách ứng xử với con người sẽ khác. Quản lý tài chính, phương pháp kinh doanh là điều cần thiết để phát triển doanh nghiệp nhưng khó nhất và quan trọng nhất vẫn là quản lý con người. Tôi nghĩ, việc nặng chữ tình có thể khiến nhiều người bảo tôi thiếu quyết đoán nhưng mỗi người có một cá tính và tính cách riêng, có cái phải điều chỉnh nhưng cũng có cái không cần thay đổi.
Quan trọng nhất là tin tưởng
Nhiều nghệ sĩ cho rằng, tên tuổi và vị trí của họ trong lòng công chúng đôi khi là con dao hai lưỡi khi kinh doanh, chị có lo ngại điều này không? Có bao giờ chị thử liều lĩnh theo kiểu “được ăn cả, ngã về không”?
Không chỉ riêng nghệ thuật mà lĩnh vực nào cũng thế, nếu không giữ uy tín và đảm bảo chất lượng thì không thể khiến người khác đặt niềm tin vào mình được. Kinh doanh quan trọng nhất là xây dựng các mối quan hệ và tin tưởng lẫn nhau. Là nghệ sĩ có nhiều thuận lợi nhưng cũng là rào cản lớn vì đối tác có thể hồ nghi hiệu quả kinh doanh của họ. Quan trọng là cách sống, ứng xử và làm việc ra sao để khi họ hiểu bạn, họ sẽ tin và không bị tác động bởi những thông tin nhiều chiều từ dư luận.
Thỉnh thoảng tôi cũng liều lĩnh chứ, kinh doanh mà! Rủi ro càng cao lợi nhuận cũng càng cao, nhưng kinh doanh không thể nói trước được. Có khi bạn đã nắm chắc phần thắng, đã tính toán kỹ lưỡng nhưng kết quả lại không như mong muốn, còn đôi khi điều mình không kỳ vọng nhưng gặp may mắn lại có thể thành công ngoài mong đợi. Tôi nghiệm ra rằng, nếu chuẩn bị thật kỹ, dành nhiều công sức và quyết tâm thì rủi ro sẽ ít hơn và không thắng mặt này cũng sẽ thắng ở mặt khác. Ví dụ, với phim Những ngọn nến trong đêm hay mới đây là Lạc Giới quả thật tôi đã dành rất nhiều tâm huyết, nỗ lực hết mình và kết quả mang lại thật xứng đáng.
Vậy chị đã mất bao lâu để chuẩn bị cho Lạc Giới? Trong vai trò nhà sản xuất kiêm diễn viên chính, chị có gặp trở ngại nào không?
Sau khoảng một năm thì phim ra mắt khán giả và dù kiêm cả hai vai trò, nhưng tôi luôn rất rõ ràng. Trước khi khởi quay, mọi công việc phải được chuẩn bị thật chu đáo để khi ra hiện trường tôi chỉ là diễn viên, điều đó giúp công việc nhẹ nhàng hơn nhiều. Nguyên tắc của tôi là luôn tôn trọng đạo diễn, khi ra hiện trường đạo diễn là người có quyền quyết định. Tuy nhiên, có mặt thường xuyên trên phim trường cũng giúp tôi theo sát diễn biến công việc đồng thời có những trao đổi hoặc quyết định chính xác hơn trong vai trò nhà sản xuất góp phần tạo thuận lợi cho quá trình sản xuất. Tôi cho rằng, khả năng phân thân rất quan trọng, vì ngoài việc phải thoát được vai diễn để trở về với chính mình tôi còn phải đảm nhận và hoàn thành nhiều vai trò khác.
Lạc Giới là phim thương mại nhưng cũng được đánh giá cao về mặt nghệ thuật, minh chứng là các giải thưởng đạt được. Nhưng nghệ thuật và thương mại rất khó dung hòa, trong quá trình sản xuất có khi nào chị vì mục đích thương mại mà bỏ quên yếu tố nghệ thuật không?
Đây đúng là bài toán khó của Lạc Giới nên trước khi quyết định có rất nhiều ý kiến bàn ra. Tôi đứng trước hai lựa chọn hoặc là nghiêng hẳn về yếu tố nghệ thuật để tranh giải hoặc làm hài lòng thị hiếu người xem theo kiểu phim “mì ăn liền”. Nhưng ở góc độ người làm nghệ thuật, tôi không muốn làm một phim như vậy còn xét về vai trò nhà sản xuất, tôi phải chịu trách nhiệm với các nhà đầu tư và phải thu lợi nhuận để tiếp tục các dự án khác. Mặt khác, nếu quá nặng yếu tố nghệ thuật thì rất có thể phim chỉ được trình chiếu tranh giải sau đó phải vào viện lưu trữ (cười). Do đó, chúng tôi cùng nghiên cứu kịch bản, điều chỉnh và thêm một số chi tiết để Lạc Giới có thể đảm bảo được cả yếu tố thương mại và nghệ thuật.
Sống thật sẽ không mệt mỏi
Phụ nữ làm kinh doanh thường gặp nhiều áp lực, riêng với Mai Thu Huyền thì sao? Những người từng tiếp xúc khen chị rất khéo cả trong công việc lẫn chăm sóc gia đình, chị có thấy vậy không?
Áp lực là điều khó tránh vì dù sao phụ nữ cũng phải chu toàn gia đình đó là chưa kể nhan sắc còn bị ảnh hưởng (cười). Tôi không phải là người đảm đang tháo vát, tính tôi hòa đồng và nhã nhặn với mọi người nên không biết đó có phải là khéo léo hay không. Tôi chỉ nghĩ, trong cuộc đời nên thêm bạn bớt thù và phải nương tựa lẫn nhau, tạo thuận lợi cho nhau. Tinh thần hợp tác cùng có lợi sẽ tạo được sự vui vẻ và cộng hưởng lẫn nhau. Tôi quan niệm, công việc thì có thể thay đổi nhưng gia đình thì không và tôi may mắn được sinh ra trong một gia đình cha mẹ luôn dành tất cả cho con cái. Tôi tự hào về điều đó và luôn muốn con cái mình cũng có được điều đó. Do đó, tôi càng phải vun đắp và xây dựng cho gia đình.
Thế còn việc kinh doanh đã dạy cho chị những gì từ khi tham gia thương trường?
Sự cạnh tranh khó khăn, những vất vả lao tâm khổ tứ cho cả tập thể đặt nhiều áp lực lên vai người người đứng mũi chịu sào nhưng cái được cũng không ít. Có lẽ, tài sản lớn nhất tôi có được chính là các mối quan hệ và những người bạn – những người sẵn sàng hỗ trợ nhau rất vô tư, kết nối để cùng phát triển. Mặt khác, thương trường đầy thử thách cũng giúp tôi trưởng thành hơn, học hỏi nhiều điều hơn.
Vậy, tri kỷ của chị là một người bạn nào đó hay chính là ông xã? Giả sử khi nảy sinh mâu thuẫn trong gia đình, ai sẽ là người làm hòa trước?
Có duyên mới có thể là vợ chồng. Tuy đối lập về tính cách nhưng có lẽ nhờ sự khác biệt đó chúng tôi cảm thấy mình bổ sung cho nhau và muốn gắn bó lâu dài. Dù không hoàn toàn là tri kỷ nhưng ngoài chồng và mẹ ra, tôi không tìm được ai có thể hiểu mình hơn họ. Tôi có thể kể mọi chuyện cả vui, lẫn buồn với mẹ và chồng. Vì chúng tôi độc lập trong suy nghĩ và tôn trọng lẫn nhau nên hầu như không can thiệp công việc của nhau. Trước kia, chồng luôn là người lên tiếng làm lành trước mỗi khi chúng tôi giận nhau nhưng bây giờ tôi nghĩ, ai sai sẽ là người lên tiếng trước. Được cái, ông xã tôi hiền và ít nói nên đôi khi tôi gần như độc thoại (cười). Giờ nghĩ lại đó là điều may mắn vì như người xưa vẫn dạy “cơm sôi bớt lửa”.
Vâng, cảm ơn chị đã chia sẻ!
Bài viết và hình ảnh độc quyền của Tạp chí NỮ DOANH NHÂN