Hien DangGiai đoạn cuối năm 2025, Oxford và Cambridge đã công bố từ đại diện cho xu hướng ngôn ngữ toàn cầu: “rage bait” và “parasocial”. Hai từ này không chỉ là hiện tượng từ vựng, mà còn là chiếc gương phản chiếu cách chúng ta trải nghiệm cảm xúc, kết nối xã hội và định hình mối quan hệ trong kỷ nguyên số.
Rage Bait – Khi sự tức giận trở thành “content king”
Oxford University Press đã chọn “rage bait” là từ của năm 2025. Thuật ngữ này mô tả những nội dung trực tuyến cố tình kích thích phẫn nộ để tăng lượt xem, tương tác và chia sẻ. Điều đặc biệt là, dù là sản phẩm của thuật toán hay chiến lược marketing, “rage bait” phản ánh chính xác tâm lý con người: chúng ta dễ bị thu hút bởi cảm xúc mạnh, và tức giận đôi khi còn lôi cuốn hơn niềm vui hay sự đồng cảm.
Các nhà nghiên cứu truyền thông nhận thấy, những bài đăng, video hay meme tạo ra cảm xúc tiêu cực có khả năng lan truyền nhanh chóng hơn các nội dung tích cực. Từ này không chỉ cảnh báo về cách mạng xã hội thao túng sự chú ý, mà còn nhắc nhở chúng ta cần tỉnh táo khi tiếp nhận thông tin. Một cú click có thể lan truyền cơn giận khắp thế giới chỉ trong vài giây, và “rage bait” là minh chứng rõ ràng nhất cho hiện tượng này.
Parasocial – Mối quan hệ một chiều trong kỷ nguyên số
Trong khi đó, Cambridge Dictionary chọn “parasocial” là từ của năm 2025. “Parasocial” mô tả mối quan hệ một chiều mà chúng ta cảm nhận với các nhân vật nổi tiếng, người tạo nội dung hay thậm chí AI – dù họ không hề biết sự tồn tại của chúng ta.
Hiện tượng parasocial ngày càng phổ biến nhờ mạng xã hội, livestream và công nghệ AI. Người xem có thể cảm thấy thân thuộc, gần gũi với một nhân vật, theo dõi từng chi tiết trong đời sống họ, nhưng thực tế đây là mối quan hệ hoàn toàn ảo. Điều thú vị là nhiều người dành thời gian và cảm xúc thực sự cho những kết nối một chiều này, từ việc xem livestream hàng giờ, tham gia fanclub, đến cảm xúc thăng trầm khi nhân vật họ yêu thích gặp sự cố.
Parasocial không chỉ là hiện tượng tâm lý; nó đang định hình lại cách chúng ta hiểu về tình bạn, sự ngưỡng mộ và tình yêu trong thế giới số. Những trải nghiệm này vừa thỏa mãn nhu cầu kết nối, vừa khiến con người cảm thấy cô đơn nếu không biết cân bằng giữa thế giới ảo và đời thực.
Khi từ ngữ trở thành tấm gương văn hóa số
Cặp từ “rage bait” và “parasocial” dường như trái ngược nhưng cùng kể một câu chuyện về cách cảm xúc và kết nối được định hình trong kỷ nguyên số. Một bên là sự tức giận được “chế tác” để thu hút, bên kia là cảm giác gần gũi một chiều giả lập khiến con người vừa thỏa mãn vừa cô đơn.
Chúng phản ánh rằng, trong thế giới số, từ vựng bắt đầu kể câu chuyện về chính đời sống hiện đại. Giới trẻ, các nhà sáng tạo nội dung và những người làm truyền thông cần tự hỏi: làm thế nào để tiếp nhận thông tin một cách tỉnh táo mà không bị cảm xúc thao túng? Làm sao duy trì các mối quan hệ thật sự khi trải nghiệm gần gũi có thể hoàn toàn ảo?
Với những ai quan tâm đến lifestyle, self-awareness và văn hóa số, “rage bait” và “parasocial” không chỉ là những từ mới; chúng là tấm gương phản chiếu thói quen, cảm xúc và cách chúng ta tương tác với thế giới xung quanh. Nhận diện và hiểu những hiện tượng này là bước đầu để sống cân bằng hơn trong thế giới số: vừa tận hưởng kết nối, vừa bảo vệ bản thân khỏi những cảm xúc bị thao túng, và đồng thời tìm kiếm những mối quan hệ thật sự có giá trị.
TEXT: HD | Image: Internet
Có thể bạn quan tâm: